คุณแม่หลังคลอดทุกท่านไม่ว่าจะคลอดโดยวิธีธรรมชาติ หรือคลอดโดยการผ่าตัดต้องมีน้ำคาวปลา
ออกมาหลังคลอดทุกท่าน นับเป็นประสบการณ์ใหม่สำหรับคุณแม่ โดยเฉพาะคุณแม่มือใหม่อาจจะมีความสงสัยและกังวลว่าน้ำคาวปลาที่มีอยู่เป็นปกติหรือไม่ เรามาทำความรู้จัก น้ำคาวปลา กันดีกว่า
หลังคลอดบุตรคุณแม่จะมีแผลในโพรงมดลูก ตรงตำแหน่งที่รกลอกตัวออกไป ดังนั้นน้ำคาวปลาคือของเหลวที่ออกมาจากแผลบริวณนั้นแล้วไหลออกสู่ช่องคลอดของคุณแม่ที่พิ่งจะผ่านการคลอดบุตร
น้ำคาวปลาเป็นของหลวที่ประกอบไปด้วยเยื่อบุโพรงมดลูก ที่หลุดลอก เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว น้ำเหลืองและแบคทีเรีย น้ำดาวปลาแบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ
1. น้ำคาวปลาแดง (lochia rubra) จะออก 2-3 วันแรกหลังคลอด ลักษณะเป็นสีแดงคล้ำๆ อาจต้องใช้ ผ้าอนามัย 3-4 แผ่นต่อวัน
2. น้ำคาวปลาเหลืองใส (ochia serosa) เป็นน้ำคาวปลา สีแดงจางลง จนกลายเป็นสีหลืองใสในที่สุด จะพบในวันที่ 3-10 หลังคลอด
3. น้ำคาวปลาขาว (lochia alba) เป็นน้ำคาวปลา หลังวันที่10 จะเปลี่ยนป็นสีหลืองขาว ขุ่น น้ำคาวปลา ชนิดนี้จะมีช่วง 4-6 สัปดาห์หลังคลอด
โดยปกติน้ำคาวปลาจะมีกลิ่นไม่ต่างไปจากประจำเดือนในยามปกติ สีของน้ำคาวปลาควรจางลงเรื่อยๆและปริมาณน้ำคาวปลาควรลดลงเรื่อยๆเช่นกัน คุณแม่หลังคลอดส่วนใหญ่น้ำคาวปลาหมดภายใน 4-6 สัปดาห์ ยกเว้นในบางรายที่เด็กตัวโต รกใหญ่ หรือครรภ์แฝด เป็นต้น อาจมีน้ำคาวปลาที่นานกว่าปกติก็เป็นได้
ถ้าคุณแม่หลังคลอดมีน้ำคาวปลา ที่มีกลิ่นเหม็นกว่ากลิ่นตอนมีประจำเดือน น้ำคาวปลากลับมามี สีแดงหลังจากที่จางไปแล้ว หรือน้ำคาวปลากลายเป็นสีเลือดสดมากขึ้น หรือในบางครั้งคุณแม่อาจมีไข้ หรืออาการปวด มดลูก มากกว่าปกติร่วมด้วย ถ้ามีอาการเหล่านี้แสดงว่าอาจมีปัญหาเกิดขึ้น เช่น อาจเกิด จากการอักเสบในโพรง มดลูก หรืออาจจะเกิดมีเศษรกค้างในโพรง มดลูก และทำให้มีการอักเสบตามมา ถ้าคุณแม่มีอาการผิดปกติเหล่านี้ ควรรีบไปพบสูตินรีแพทย์เพื่อตรวจทำการรักษาต่อไป
เนื่องจากน้ำคาวปลาจะมีคุณสมบัติเป็นด่าง ซึ่งขัดกับความสมดุลตามธรรมชาติของจุดซ่อนเร้นของ ผู้หญิง ดังนั้นช่วงที่มีน้ำคาวปลาจึงง่ายต่อการติดเชื้อบริเวณช่องคลอด หรือบริเวณปากช่องคลอดได้ง่าย
สำหรับคุณแม่หลังคลอดบุตรที่ยังมีน้ำคาวปลาอยู่ไม่ว่าจะคลอดเองตามธรรมชาติ หรือผ่าตัด สามารถอาบน้ำได้ตามปกติ
- โดยใช้ฝึกบัวอาบน้ำ ไม่ควรแช่น้ำหรือว่ายน้ำในช่วงที่ยังมีน้ำคาวปลา
- ไม่ควรสวนล้างช่องคลอด เพราะจะเพิ่มการติดเชื้อในโพรงมดลูกได้
- คุณแม่ที่คลอดธรรมชาติบริเวณแผลฝีเย็บสามารถทำความสะอาดได้ตามปกติด้วย สบู่อ่อนๆเพื่อป้องกัน อาการระคายเคือง และซับทำความสะอาดให้แห้ง